Odpowiedzialność za jakość wykonania montażu okien

Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną, ten rodzaj odpowiedzialności sprzedawcy za jakość, a właściwie za jej brak, nazywany jest rękojmią za wady. Zgodnie z art. 556¹ § 3 K.c. rzecz sprzedana ma wadę fizyczną także w razie nieprawidłowego jej zamontowania i uruchomienia, jeżeli czynności te zostały wykonane przez sprzedawcę lub osobę trzecią, za którą sprzedawca ponosi odpowiedzialność, albo przez kupującego, który postąpił według instrukcji otrzymanej od sprzedawcy.

Powyższy przepis rozszerza pojęcie wady fizycznej rzeczy na przypadek jej nieprawidłowego zamontowania i uruchomienia, co jest o tyle osobliwe, że w przypadku montażu okien i drzwi zewnętrznych nie chodzi o konkretną wadę sprzedanej rzeczy, lecz o wadę wykonania zobowiązania polegającego na wykonaniu robót instalacyjnych stolarki budowlanej. Wada fizyczna wystąpi wtedy, gdy wskutek nieprawidłowego montażu kupujący nie będzie mógł korzystać z wszystkich, słusznie oczekiwanych właściwości sprzedanej rzeczy, w naszym przypadku okien i drzwi zewnętrznych, co nie zawsze wymagać będzie ich uszkodzenia. Warto wspomnieć, że w sprzedaży konsumenckiej, (B2C), odpowiedzialność wykonawcy montażu z tytułu rękojmi nie podlega jakiemukolwiek ograniczeniu, nie może być też wyłączona. W sprzedaży profesjonalnej, (B2B), strony wedle uznania mogą odpowiedzialność z tytułu rękojmi rozszerzyć, ograniczyć lub wyłączyć.

W jakich przypadkach montaż okien i drzwi zewnętrznych można uznać za wadliwy, obarczony wadą fizyczną? Mając na uwadze treść obowiązujących przepisów Kodeksu cywilnego oraz przyjmując, że wada rzeczy, to brak, uszkodzenie obniżające wartość rzeczy albo czyniące rzecz niezdatną do przewidywanego zastosowania i użytku, montaż okien i drzwi zewnętrznych należy uznać za wadliwy wtedy, gdy w wyniku wykonanych robót instalacyjnych stolarki budowlanej nie zostaną osiągnięte rezultaty zgodne z wymaganiami odpowiednich krajowych przepisów techniczno-budowlanych oraz wymaganiami obiektowymi, w każdym przypadku, gdy wymagania takie zostały określone przez projektanta obiektu, osobę dokonującą adaptacji projektu powtarzalnego albo inwestora.

W praktyce bywa często też tak, że w trakcie robót instalacyjnych stolarki budowlanej wykonawcy popełniają błędy. Za błąd montażu okien i drzwi zewnętrznych należy uznać nieumyślne działanie, które jest niezgodne z zasadami lub założeniami i przynosi złe skutki. Czy każdy błąd montażu niesie za sobą „złe skutki” i może być kwalifikowany, jako wada fizyczna usługi? Wydaje się, że nie. Popełniony w montażu błąd nie musi powodować niezgodności usługi z umową w chwili wydania nabywcy, a także nie musi być przyczyną powstania wady w okresie ochrony nabywcy, jak i po zakończeniu tego okresu. Nie mniej, co jasne i oczywiste, ze względu na wymóg wykonania usługi z należytą starannością oraz odpowiedzialność kontraktową za szkodę, błędy montażu powinny być niezwłocznie usuwane przez wykonawcę samodzielnie albo na wezwanie nabywcy. Nie mniej wydaje się słusznym, by jednak przyjąć, że niektóre z błędów istniejących w dniu wydania usługi nie będą stanowić właściwej podstawy zgłoszenia roszczeń z tytułu rękojmi przez nabywcę.

Oprócz powstającej z mocy prawa odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady, wykonawca robót instalacyjnych stolarki budowlanej może również przyjąć na siebie odpowiedzialność za jakość wykonania montażu okien i drzwi zewnętrznych udzielając kupującemu gwarancji jakości na wykonane usługi. Udzielenie gwarancji jakości przez wykonawcę montażu nie jest obowiązkowe! Jeżeli wykonawca udziela gwarancji na wykonane roboty instalacyjne stolarki budowlanej, następuje to przez złożenie odpowiedniego oświadczenia gwarancyjnego, które określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości określonych w tym oświadczeniu, (art. 577 § 1 K.c.). Należy przyjąć, że treść oświadczenia gwarancyjnego powinna dotyczyć poszczególnych rezultatów montażu, ich poziomu oraz trwałości w przewidywanym okresie ochrony. Jeżeli została udzielona gwarancja, co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że gwarant jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, o ile wady te ujawnią się w ciągu terminu określonego w oświadczeniu gwarancyjnym. Udzielona gwarancja nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z przepisów o rękojmi za wady rzeczy sprzedanej. Kupujący może wykonywać uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy niezależnie od uprawnień wynikających z gwarancji.