Co to jest „ciepły montaż okien”?

Wszyscy mamy skłonność do określania dodatkowych cech rzeczy, zjawisk, pojęć albo stanów. Chyba tylko z tego powodu montaż okien nie może być po prostu „montażem”, a staje się dodatkowo montażem „surowym”, „standardowym”, „na piankę”, „szczelnym” albo „ciepłym”. Tak powstaje złudne wrażenie, jakoby istniało co najmniej kilka różnych sposobów montażu okien i drzwi balkonowych. W ostatnim czasie największą karierę robi „ciepły montaż okien”. Spróbujmy opisać, czym jest „ciepły montaż okien”?

Ciepły montaż okien jest jak… sweter

Opis pojęcia „ciepły montaż” zaczniemy nietypowo, bo od stwierdzenia, że taki montaż w zasadzie nie istnieje, bowiem każdy montaż z użyciem pianki poliuretanowej, (PU/PUR), jako warstwy termoizolacji, jest tak samo „ciepły”. Jedyna możliwa różnica, to taka, że ten wykonany z należytą starannością i w zgodzie z aktualnym stanem wiedzy technicznej będzie „ciepły”… dłużej. Jak to możliwe?

Kiedy mówimy „ciepły sweter” mamy na myśli rzecz, dzięki której w chłodne dni nasze zmysły nie odczuwają spadku temperatury, nie wychładzamy organizmu, jest nam… ciepło. Gdyby zapytać skąd to uczucie ciepła, wielu powie, że sweter… „grzeje”. Mówimy tak, mimo tego że sweter sam z siebie żadnego ciepła nie wytwarza.

Dlaczego sweter „grzeje”? Nasz ubiór działa, jak izolator zapobiegający utracie ciepła, a raczej energii wytwarzanej przez organizm. Człowiek = grzejnik (źródło ciepła). Sweter = izolacja termiczna źródła ciepła.

Gdyby zjawisko przenieść w sferę montażu okien, za „ciepły montaż” należałoby uznać każdy sposób instalacji okien, który zadziała podobnie, jak „sweter”, zapobiegając utracie energii cieplnej wytwarzanej przez urządzenia grzewcze w naszych domach.

W 99,99 % montaży okien wykonywanych w Polsce, elementem odpowiadającym za termoizolację połączenia okna z ościeżem jest pianka poliuretanowa, (PU/PUR), aplikowana w przestrzeni szczelin dylatacyjnych pomiędzy ramą ościeżnicy, a murem konstrukcyjnym. Producenci określają współczynnik przewodzenia ciepła przeciętnej pianki stosowanej w montażu, jako λ ≤ 0.035 W/(m*K).

Znając tę wartość łatwo obliczyć wartość współczynnika przenikania ciepła U szczeliny dylatacyjnej wypełnionej pianką PUR. Wartość ta jest zależna od współczynnika przewodzenia ciepła λ oraz grubości warstwy aplikowanej pianki, a także oporów przejmowania ciepła po stronie zewnętrznej i wewnętrznej połączenia okna z ościeżem. Wynik obliczeń wartości współczynnika przenikania ciepła U dla różnej grubości warstw pianki PUR przedstawiamy w tabeli:

Obliczone i podane wartości współczynnika przenikania ciepła U szczelin dylatacyjnych są całkowicie niezależne od pozycji okna w murze. Tę samą wartość współczynnika przenikania ciepła U szczeliny dylatacyjnej wypełnionej warstwą pianki o określonej grubości można odnieść do okna montowanego w licu muru konstrukcyjnego, jak i okna montowanego w warstwie ocieplenia.

Tym samym upada i odpada jedna z osi sporu o pojęcie „ciepły montaż okien”, wedle której za montaż „ciepły” uznawać należy tylko ten w warstwie ocieplenia. Pianka PUR dokładnie tak samo izoluje termicznie połączenie okna w licu muru, jak i poza licem muru. Zatem, jeśli to nie grubość warstwy pianki PUR będzie przesądzać o „ciepłym montażu”, to co?

Wróćmy na chwilę do naszego swetra i zastanówmy się kiedy, a raczej w jakich przypadkach zaczniemy odczuwać, że przestaje nas „grzać”? Wyobraźcie sobie spacer w pogodny jesienny dzień. Nagle pogoda załamuje się. Najpierw zrywa się porywisty wiatr. Ups! Robi się zimno, pomyślimy. Sweter grzeje jakby mniej, zaczynamy odczuwać zimne podmuchy „na własnej skórze”. Jako, że nieszczęścia chodzą parami, więc po chwili do porywistego wiatru dołącza deszcz, najpierw pojedyncze krople, a później zwykła jesienna ulewa. Sweter najpierw nasiąka, potem staje się mokry i zamiast grzać… „ziębi”. O! Przydałaby się teraz jakaś kurtka i parasol!

Przenosząc po raz kolejny zjawisko w sferę montażu okien, trzeba zauważyć, że w podobnych warunkach pianka PUR zachowa się dokładnie tak samo, jak przykładowy sweter podczas jesiennego spaceru. Pianki PUR nie można i nie należy traktować, jak materiału uszczelniającego, ponieważ nie jest w pełni, ani nawet w wystarczającym stopniu odporna na oddziaływanie czynników zewnętrznych takich, jak wiatr, woda opadowa, czy promieniowanie słoneczne.

Pianka PUR, to tylko sweter, który ze względu na swoje właściwości nie spełni równocześnie roli kurtki, czy parasola. Wręcz przeciwnie, dla zachowania pełni swych termoizolacyjnych właściwości potrzebuje kurtki i parasola szczególnie w okresie jesienno-zimowych słot i chłodów.

W niesprzyjających warunkach, a takie występują regularnie jesienią i zimą, pianka PUR, nawet ta osłonięta warstwą styropianowego ocieplenia, lecz pozbawiona właściwego zabezpieczenia przed oddziaływaniem wiatru i wody opadowej, przestanie należycie pełnić rolę izolatora termicznego, szczególnie w tych miejscach, w których następuje jej bezpośredni kontakt z powietrzem lub wodą. Najczęściej zdarza się to w obrębie progowych, (dolnych), połączeń okien z ościeżami.

Zauważyliście, że zacieki na ścianach albo przewiewy pojawiają się najpierw w okolicy dolnych naroży okien oraz na styku parapetów wewnętrznych z oknami? Teraz już wiecie dlaczego. Wieje i zamaka z powodu braku należytej ochrony pianki PUR w tych miejscach!  

Ciepły montaż, to…

W ten odzieżowo-montażowy sposób zbliżyliśmy się do odpowiedzi na tytułowe pytanie, co to jest „ciepły montaż okien”? Okazuje się, (jeśli ktoś chce sensownie używać tego pojęcia), że: „ciepły montaż okien”, to każdy sposób montażu, który w dniu zakończenia robót instalacyjnych stolarki budowlanej zapewni połączeniom okien z ościeżami, w ekonomicznie uzasadnionym czasie, szczelność na przenikanie powietrza, odporność na oddziaływanie wody opadowej oraz termoizolacyjność na poziomie zgodnym co najmniej z wymaganiami przepisów techniczno-budowlanych oraz oczekiwaniami nabywcy usługi.

Mając na uwadze tę definicję, która powstała w wyniku naszego opisu „ciepłego montażu”, czas zakończyć spory. Nie ważne, czy okno stanie w osi ościeża, w licu muru konstrukcyjnego, czy zostanie wyniesione w warstwę ocieplenia, bowiem „ciepły montaż”, to nic innego, jak prawidłowo wykonana usługa instalacji stolarki budowlanej, w zgodzie z wymaganiami i aktualnym stanem wiedzy technicznej. Zarzuci nam ktoś teraz, że nie napisaliśmy nic o mostkach cieplnych? Rzeczywiście nie napisaliśmy, zostawiamy to na później.

Roli i znaczenia mostków cieplnych powstających przy montażu okien nie należy lekceważyć, ale nie warto też demonizować ich znaczenia. Były, są, a czy będą w waszym domu, wiele tu zależy od projektantów. Przyczynom powstawania montażowych mostków cieplnych i ich wpływowi na izolacyjność przegród  poświęcimy odrębny artykuł.